مدیریت مالی و کیفیت روابط در خانواده ) قسمت دوم )
از طرفی نوع روابط شما به‌ویژه در زمینه‌ی زناشویی تأثیر زیادی بر شیوه و عملکردتان در مدیریت مالی خانواده دارد. پژوهشگران دریافته‌اند که ویژگی‌های زیر در ازدواج، امنیت مالی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد:
- ارتباطات نامؤثر و ضعیف
- کنترل و سلطه‌جویی بر دیگری
- نقش‌های تعریف نشده
- بی‌احترامی
- بی‌اعتمادی
ارتباطات نامؤثر و ضعیف
ارتباطات مؤثر در مورد مسائل مالی و اهداف اقتصادی خانواده بسیار ضروری است. آیا با نگرش همسرتان نسبت به پول آشنایی دارید؟ اهداف مالی او را می‌دانید؟ قبل از خریدهای گران و سنگین با همسر خود مشورت می‌کنید؟ در مورد پول مازادی که به عناوین مختلف مثل هدیه، تخفیف و… به دست‌تان می‌رسد، توافق و برنامه‌ریزیدارید؟ همه‌ی اینها به معنای داشتن ارتباطات مؤثر است که می‌تواند بر مدیریت مالی خانواده شما اثر بگذارد.
نزدیکی احساسی و عاطفی
آیا از احساسات خود نسبت به پول و مسائل مالی باخبر هستید؟ آیا می‌دانید چرا مسائل مالی این‌قدر برای همسرتان مهم است و موجب تشویش و اضطراباو می‌شود؟ آیا می‌دانید چرا پس‌انداز کردن برای او این‌قدر اولویت دارد؟ شاید دلیل آن، مشکلات و تجربه‌هایی است که در کودکی با خانواده‌اش داشته است. نزدیکی احساسی و عاطفی یعنی باخبر بودن از احساسات همسر خود در مورد مسائل مالی که این امر شما را در مدیریت مالی خانواده به شکل مؤثرتر و بهتر یاری می‌کند.
احترام دوسویه و ملاحظه‌کاری
آیا شما هم از پول به عنوان ابزاری برای کنترل همسرتان استفاده می‌کنید؟ شما هم در صورت عصبانیت از دست همسرتان به خرید می‌روید و برای اینکه روی اعصابش راه بروید هرچه پول در حسابش دارد را خالی می‌کنید؟ آیا شما به میل و علاقه همسرتان برای خرید اسباب و اثاثیه نو مثل تعویض پرده‌ها یا علاقه‌ی او به پس‌انداز برای سفر به جایی دیدنی بی‌توجه هستید؟ آیا احساسات همسر خود را در تصمیمات مالی در نظر می‌گیرید به همسر خود مدام الفاظ ناشایستی چون خسیس یا گدا نسبت می‌دهید. یا اینکه تفریحات و علایق او را مسخره می‌کنید و دوست ندارید برای رسیدگی به آنها حتی پول کمی هزینه شود.توجه به این مسائل به معنای احترام دوسویه و ملاحظه کردن در روابط خانوادگی است. درک و احترام خود نسبت به نگرش همسرتان به پول را بالا ببرید و به احساسات او در هنگام صحبت از مسائل مالی توجه کنید.
عشق و اعتماد
آیا شما و همسرتان به علاقه و احترامی که از درون نسبت به هم دارید، واقف هستید؟ آیا در مورد درآمد و مسائل مالی با همسرتان روراست هستید؟ عشق و اعتماد موجب می‌شود که زن و شوهر با یکدیگر صادق باشند و خیلی شفاف و بدون دروغ یکدیگر را از مسائل مالی خود باخبر کنند.
کارشناسان و متخصصان با تحقیقاتی که انجام داده‌اند، توصیه‌هایی برای مدیریت مالی خانواده پیشنهاد کرده‌اند. این توصیه‌ها مبتنی بر تغییر رفتار و نگرش افراد است. تغییراتی نظیر درک و یادگیری تفاوت میان نیازها و خواسته‌ها، ارتباطات شفاف و صادقانه در مورد مسائل مالی خانواده و استفاده از برنامه‌ریزی مالی دقیق و بودجه‌بندی و درک روابط میان مسائل مالی و ارتباطات خانوادگی. در ادامه به توصیه‌هایی برای مدیریت مالی خانواده توجه کنید:
به خاطر داشته باشید که انتخاب این روش ها تنها بر عهده ی شما نیست و مستلزم آن است که در این مورد با همسر خود به گفت و گو بپردازید. و در آخر خاطرنشان می کنیم که گفت و گو در مورد مسایل مالی یکی از مهم ترین مسایل زندگی شماست پس نباید این مکالمه را در حین شستن ظرف ها و یا دیدن برنامه های تلویزیونی انجام دهید. کنار هم، در مکانی آرام و ساکت بنشینید و هم حرف های خود را بزنید و هم به حرف های همسرتان گوش فرا دهید.
درک و تفاهم پیدا کنید
- بدانید که هر فرد ارزش‌ها، استانداردها و اهداف متفاوتی دارد. این تفاوت بر دیدگاه او نسبت به پول و نحوه‌ی استفاده از آن اثر می‌گذارد.
- سعی کنید قوانین مالیِ جاری و رایج در خانواده‌ی همسرتان را بشناسید و شیوه‌ی اثرگذاری آن را روی همسرتان درک کنید.
- در مورد الگوهای مالی خانواده با همسرتان صادقانه صحبت کنید. قوانین مالی و شیوه‌ی مدیریت مالی خانواده‌تان را ارزیابی کنید و برای تغییر یا حفظ آنها تصمیم‌گیری کنید.
- مهارت‌های مدیریت مالی خانواده را با کمک گرفتن از منابع علمی مثل کتاب‌ها، سمینارها و مشاوران تقویت کنید.
- انگیزه‌های پنهان در عادت‌های مالی خود را کشف کنید. آیا برای چشم و هم‌چشمی یا وجهه‌ی اجتماعی پول خرج می‌کنید؟ آیا از پول برای جلب توجه و علاقه‌ی دیگران کمک می‌گیرید؟ آیا کنترل و مدیریت مالی خانواده را به‌خاطر عدم اعتماد به همسرتان در دست گرفته‌اید؟
- برنامه‌ای مالی برای خانواده تدوین کنید و آن را به همه‌ی اعضا آموزش دهید. برای مثال بودجه‌بندی و سازوکار پس‌انداز را برای همه‌ی اعضا توضیح دهید.
رفتار مالی خود را تغییر بدهید
- اوضاع مالی را با درنظر گرفتن درآمد خانواده مدیریت کنید.
- مسئولیت‌ها و نقش‌های مالی خود و همسرتان را به‌طور دقیق تعریف کنید.
- دخل و خرج‌تان را با هم هماهنگ کنید.
- نیازها و خواسته‌ها را در دو فهرست جداگانه بنویسید؛ حتی در زمانی که افزایش درآمد دارید، روند مخارج را ثابت نگه دارید.
- متناسب با وضعیت مالی خود و اعضای خانواده، مجوز خرج کردن و برنامه‌ریزی مستقل اقتصادی را هر چند به شکل جزئی به اعضا بدهید.
صرفه‌جویی کنید
- از خریدهای ناگهانی و بی‌برنامه پرهیز کنید. فهرست خرید تهیه کنید و به آن وفادار بمانید. همه‌ی کارت‌های اعتباری خود و پول‌هایتان را همیشه همراه خود نبرید. قبل از اینکه اقدام به خرید چیزی بکنید که دل‌تان خواسته است، کمی در انجام آن تأخیر داشته باشید و صبر کنید. به احتمال زیاد این علاقه‌ی ناگهانی را فراموش می‌کنید و بعدها از اینکه پول‌تان را خرج نکرده‌اید، خوشحال خواهید شد.
- برای مخارجی که هریک از همسران می‌توانند داشته باشند، سقف و محدودیت مشخص کنید. این محدودیت بسته به درآمد و سطح و سبک زندگی شما متفاوت خواهد بود.
- هزینه‌های جانبی و پنهان را که در حواشی خرید ایجاد می‌شود، شناسایی کنید. مثلا در مجتمع خرید به قصد خرید لباس رفته‌اید، از خوردن ناهار یا چیزهای اضافی صرف‌نظر کنید مگر اینکه برای آن بودجه ای درنظر گرفته باشید.
- برنامه‌ای ۳۰ روزه برای خرید خوار‌و‌بار خود تهیه کنید تا اسراف یا زیاده‌روی صورت نگیرد.
- مخارج مربوط به پرداخت قروض و وام‌ها و … را در ابتدای برنامه‌ریزی مالی خود مدیریت کنید و سعی کنید هرچه زودتر قرض‌های خود را پرداخت کنید. بدهکاری نباید به وضعیتی دائمی تبدیل شود.
- حداقل به‌اندازه‌ی ۳ ماه از درآمد خود، برای روز مبادا پس‌انداز کنید. اگر خانواده‌ی شما فقط یک نان‌آور دارد این مدت را به ۶ ماه افزایش بدهید.
جلسه مالی تشکیل دهید
با همسرتان جلسات ماهانه و هفتگی بگذارید و در مورد مسائل مالی خود صحبت کنید. اهداف مالی مشترک تعیین کنید و قبل از خرید و سرمایه‌گذاری با هم مشورت کنید.
سلطه‌جویی مالی در روابط را کنار بگذارید.
هریک از زوجین باید اجازه‌ای برای کنترل بخشی از امور مالی داشته باشند. این اجازه از مشورت و توافق دوجانبه حاصل می‌شود. یعنی نوعی تقسیم کار و تأثیرگذاری برای هر فرد در نظر گرفته می‌شود. نباید کنترل و مدیریت امور مالی و مدیریت مالی خانواده را به‌طور کلی به‌دست بگیرید و اجازه‌ی هیچ دخالتی به همسرتان ندهید.. هر فرد باید نقشی در مدیریت درآمد و خانواده داشته باشد؛ به شکلی که برای مدیریت حیطه‌ی مسئولیتش نیازی به پاسخگویی به دیگران نداشته باشد. یادتان نرود که حس استقلال برای هر فرد بسیار مهم است.
تعریف نقش‌ها
شما فکر می‌کنید همسرتان قبض‌های آب و برق و… را پرداخت کرده است و او فکر می‌کند شما این کار را کرده‌اید. در حالی که هیچ قبضی پرداخت نشده است و این نتیجه‌ی عدم تعریف و درست نقش مالی هریک از طرفین است.نقش‌ها، وظایف و مسئولیت‌ها را تقسیم و تعریف کنید و نگذارید امور مالی بی‌برنامه و شلخته پیش بروند.
